Kerstmis en de twaalf heilige nachten

Het Leerplan

Kerstmis valt samen met de winterzonnewende, net zoals Sint Jan samenvalt met de zomerzonnewende. Het is de langste nacht en de zon gaat zo vroeg onder dat ook de jonge kinderen de sterrennacht kunnen zien. Buiten is het koud en guur weer, met regen en soms zelfs al sneeuw. De natuur heeft zich teruggetrokken, het enige groen dat te vinden is, komt van begroeiing zoals de hulst en de naaldbomen. Veel dieren leven van de voorraad die ze eerder hebben aangelegd. Wanneer de temperatuur kouder wordt, maar nog wel boven het vriespunt blijft, zijn buiten nog altijd de nachtvlinders te zien. Binnenshuis zoeken de mensen de warmte op, rond de kachel en tijdens de feestdagen met elkaar.

Kerstmis is de belofte dat het weer lichter zal gaan worden. In de donkerste nacht wordt het licht opnieuw geboren. Je kunt het Kerstfeest zien als een symbool van hoe wij als mensen, wanneer het duister op zijn sterkst is, toch in staat zijn om diep in onszelf weer ruimte te maken voor het lichte.

Vanaf ongeveer de vierde eeuw vieren we de geboortedag van Jezus als Kerstmis. Hierbij staat het beeld van Maria op de voorgrond, die het zonnekind Jezus in haar armen draagt. Maria met haar blauwe gewaad symboliseert zo de aarde die via het Jezuskind de nieuwe zonnekrachten in zich opneemt. Bij deze periode hoort ook de aartsengel Gabriël, die aan Maria haar zwangerschap aankondigt.

Na kerstnacht, volgt de periode van 'de twaalf heilige' nachten. Het is de periode waarin de zon op haar dieptepunt lijkt stil te staan. De grens tussen de geestelijke wereld en de mensen zou in deze tijd bijzonder dun zijn. De dromen die men in deze periode heeft, kunnen worden gezien als voorspellend of als boodschappen uit de geestelijke wereld. Ook kunnen de eerste zeven heilige nachten tot 31 december (oudjaarsdag), gezien worden als de periode van het afsluiten en afronden. Na het feest van oud&nieuw, volgen dan de vijf heilige nachten die meer gericht zijn op het nieuwe, op dat wat nog komen gaat.

In de kleuterklas:

Op de jaartafel verschijnt de stal, waar in de week voor kerst Jozef en Maria aan zullen komen. Op de dag waarop het kerstfeest in de klas gevierd wordt, zal het kindje in de kribbe worden gelegd.

De periode voorafgaand aan Kerstmis kent veel liederen en verhalen die voorbereiden op Kerstmis. De kleuters spelen elke dag een kerstspelletje en zullen dit voor de kerstvakantie aan de ouders laten zien. Aansluitend hebben zij een kerstbrunch in de klas. Verder is er een volwassen kerstgroep, bestaande uit leerkrachten en ouders, die een traditionele versie, het 'Oberufer kerstspel', voor alle kinderen en hun ouders zullen opvoeren.

In de onderbouw:

Er wordt in de periode voorafgaand aan Kerstmis gezongen, geknutseld en muziek gemaakt. Er is een gezamenlijke viering in de zaal met liederen en een mooi verhaal. In de klas is er een kerstbrunch.

Het Oberufer kerstspel wordt gespeeld voor alle kinderen en hun ouders. Het paradijsspel wordt door de paradijsspelers (ook een volwassen groep) gespeeld voor de klassen drie t/m zes en hun ouders.

 

favicon

“Verstandelijk begrip vormt slechts een middel om de dingen te begrijpen. Met het gevoel, met het hart kan men evenzeer begrijpen.”

- Rudolf Steiner